કયું તેલ ખાઇ શકાય ? તમે જાણો છો.

" તલ ખાઈ શકાય 

મગફળી ખવાય 

સોયાબીન ખવાય 

રાઈ ખવાય 

માટે જ 

..

આ દરેક ના તેલ ખાદ્યતેલ તરીકે ખાઈ શકાય ..

પરંતુ ..

દુનિયા માં કોઈ એકાદ પણ ગાંડો બતાવો કે જે " કપાસીયા " ખાતો હોય . (ડાહ્યા લોકો તો નથી જ ખાવાના )

..

..

તો આ કપાસીયા નું તેલ ખાવું શામાટે ???

નોંધ :- કપાસીયા દુધાળા પશુઓ ને દૂધ માં ફેટ વધે એટલે ખવડાવવા માં આવે છે ..

જ્યારે કોઈ તેલ ને ફિલ્ટર કરવામાં આવે છે ત્યારે મહદઅંશે કોસ્ટિક સોડા, એસિડ અને બીજા કેમિકલ્સ  યુઝ કરવામાં આવે છે

ખાવાના તેલ માં જેટલો સ્મોક પોઈન્ટ વધુ એટલું તેલ ઓછું બળે એટલા ટ્રાન્સફેટી એસિડ બને. 

તેલ હમેંશા કાચું ખાઈએ એટલું વધુ ફાયદા કારક

 આ ગહન વિષય છે. ઓમેગા 3, ઓમેગા 6, વિગેરે ઘણી ચર્ચાઓ થાય છે. કેનોલા ઓઈલ તે આપડા રાયડા ના તેલ માંથી જેનિટીકલી મોડીફાય કરેલ બિયારણ છે. જેમાં રાયડાની તીખાશ જે છે તે દૂર કરવામાં આવી છે. ભારત માં રાયડા નું તેલ રેપ સીડ ઓઈલ તરીખે વેચાય છે. કેનોલા ગરમ કરી શકાય તેવું તેલ છે અને સ્વાથ્ય માટે સારું છે તેવીજ રીતે રાયડાનું તેલ પણ સારું છે. દરેક તેલ માં વિવિધ પ્રકાર ના ફેટી એસીડ હોઈ છે. 

શરીર ને વિવિધ પ્રકાર ના ફેટી એસીડ ની જરૂર હોઈ માટે બ્લેન્ડ કરેલ તેલ વાપરવા જોઈએ.

આ વિશે વધુ જાણવા નીચેની બાબતો વાંચો

પહેલાની વાત કૈક અલગ હતી આજે ખરેખર કપાસિયા તેલ ખવાય નહી એનું મેજર રીઝન છે BT કોટન . જેનેટિકલી મોડીફાઈડ કપાસ , જેમાં એવા ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે કે ઈયળ ખાઈ સકતી નથી. પણ આ મોડીફીકેસ્ન થી એના બિયારણ માંથી મળતું તેલ માનવ શરીર પર શું અસર કરતું હશે, એનો કોઈ સ્ટડી થયો જ નથી ( થયો હોય તો પરિણામો ડેફીનેટલી નેગેટીવ જ હોવાના ,અને એ પબ્લિક ને જણાવાશે જ નહી, કારણકે ધંધા નો સવાલ છે ) બીજું એ કે તમામ વનસ્પતિ તેલો માં કપાસિયા નું તેલ ખુબ ઝડપ થી રેન્સીડ થઇ જાય છે, એનો મતલબ એ છે કે એ ખુબ ઝડપ થી ઓક્સીડાઈઝ થાય છે અથવા ફેટી એસીડ ની માત્રા ખુબ ઉંચી હોવી જોઈએ. બધી દ્રષ્ટીએ કપાસિયા તેલ ખાદ્ય તરીકે નબળું પુરવાર થાય છે .

કપાસિયા તેલ જ જલ્દી બગડે છે. રેન્સીડીટી ઇન્ડેક્સ માં કપાસિયા કરતા પામઓઈલ વધારે સારું છે, અને કપાસિયા માં તળેલું ફરસાણ જલ્દી ખોરું થઇ જાય છે, એટલે જ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ( ચિપ્સ, વેફર બનાવતી )ઇન્ડસ્ટ્રી કપાસિયા નું નહિ પણ પામ ઓઈલ વાપરે છે, જે લાંબી શેલ્ફ લાઈફ આપે છે . જો કે ફેટી એસીડ ઇન્ડેક્સ માં પામ ઓઈલ પણ સ્વાસ્થ્ય માટે સારું નથી જ . 

ફૂડ પ્રોસેસિંગ ઇન્ડસ્ટ્રી માટે બલ્ક પેક માં વપરાતું તેલ અલગ સ્ટાન્ડર્ડ પણ ધરાવે છે એમાં BPA ( એન્ટી ઓક્સિડન્ટ ) કન્ઝ્યુમર પેક કરતા વધારે હોવાનું સ્વીકૃત છે -સેલ્ફ લાઈફ ને ધ્યાન માં લેતા.

પેકેજ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ બનાવતી ઇન્ડસ્ટ્રી માટે તેલ ની કોસ્ટ નહી પણ સેલ્ફ લાઈફ વધારે મહત્વ નું છે. સસ્તું એટલા માટે છે કે મોટાભાગનું મલેશિયા થી ઇન્ટરનેશનલ રેટ પ્રમાણે આવે છે, અને ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ માટે જ નહિ પણ સાબુ, કોસ્મેટીક્સ સહીત અનેક ઇન્ડસ્ટ્રી માં વપરાતું હોવાથી ઇન્ડસ્ટ્રી ના હિત માં ડ્યુટી ઓછી રખાઈ છે સરકાર દ્વારા, ઇન્ડીયા માં પેદા થતું હોત તો કપાસિયા કરતા મોઘું વેચાતું હોત !!! 

વિવિધ તેલ માં સેચુંરેટેડ ફેટ નું પ્રમાણ:

ફ્લેક્ષ સીડ -અડશી તેલ ૬ થી ૯% 

રાયડા/રેપસીડ તેલ ૭.૪ %

કરડી નું તેલ ૮%

સનફલાવર ૧૦%

કોર્ન ૧૩%

ઓલીવ ૧૪%

સોયાબીન તેલ ૧૫.૬%

સિંગતેલ ૧૬.૯%

કપાસિયા તેલ ૨૫.૯%

પામઓલીન ૪૯.૩%

કોપરેલ તેલ ૯૧%

કપાસિયા તેલ તાજા સ્ટોકમાંથી ખરીદ્યું હોય તોય તમે માર્ક કરજો, એક દોઢ મહિના પછી ગરમ કરતા ફીણ નીકળવા શરુ થઇ જાય છે, મતલબ કે કપાસિયા તેલ આટલું જલ્દી રેન્સીડ થઇ જાય છે, એને પ્રોપરલી પ્રોસેસ નથી કરવામાં આવતું -કદાચ પ્રોસેસ કરવાથી ખાસો એવો ઘટ આવતો હશે, અને લોકોને આ બાબતે ખાસ ખ્યાલ જ નથી હોતો એટલે કપાસિયા તેલ સામાન્ય ફિલ્ટર કરીને વેચી નખાય છે.રેન્સીડ થઇ ગયેલું તેલ શરીર માં અવળી અસરો કરે જ ,ખાસ કરીને સ્કીન અને વાળ નાં પ્રોબ્લેમ થાય .

માહિતી સ્ત્રોત. અશોક પટેલ, રાકેશ પાંચાલ, ડો.સુરેશ સાવજ

નોંધ :- રસોઈ બનાવનાર માટે એક રિકવેસ્ટ કોઈપણ તેલ ખાવામાં ઉપયોગ માં લેતા હોવ તો તેલ ગરમ થઇ ગયું કે નહીં એ જોવા માટે આપણે થોડી રાઇ નાખી ને ટેસ્ટ કરીએ છીએ એ રાઈ ની માત્રા વધુ કરવી..કારણકે રાઈ માં રહેલ ક્રોમિયમ તેલ માં રહેલ ઝેરી તત્વો ( બીજી વખત ગરમ થતું તેલ માં ) ઘણા અંશે નાબૂદ કરે છે.